گُلگِدار گِروک:- مجیب ولی, گنی ابدال
گُلگِدارے گوں بلوچی زُبان ءِ مزن نامیں ندکار ءُ آزمانکار واجہ ناگمان ءَ
جُست:- آزمانک کاری کدی بندات کُتگ؟ اولی آزمانک کُجام اِنت؟
پسو: 1988 یا 1989 ءِ وَھدءَ آزمانکاری بِندات کت۔ اولی آزمانک ءِ نام من شَمُشتگ بلے ھما بِنداتی آزمانک کہ من ءَ دوست بوت ”منزل“ اِنت کہ مَھتاک بلوچی لَبزانکءَ چاپ بیتگ اتءُ "دارءِ اَپس "ءَ ھم ھوار اِنت.
جُست:- بلوچی ءِ نوکیں بازیں گالے تو ٹھینتگ. تئی ھیالاں دگہ باز گال پکار اِنت پہ بلوچی ءِ وھد ءَ گوں ھمگام کنگ ءَ؟
پسو :من نوکیں گال باز نہ ٹَھینتگ۔ اے گال کہ ”نوکاز“ءَ مان اَنت من چہ بلوچیءِ بازیں ندکارانی نبشتہءُ کتاباں زُرتگ ءُ یکجاہ کتگ انت۔ منی ھیالءَ بلوچیءَ انگت باز نوکیں گالبند پَکار اِنت۔
جُست:- بازیں مردُمانی گْوشگ اِنت کہ ناگمان ءِ لھتے جوڑ کُتگیں گال آ بزانت ءَ نہ دینت کہ جوڑ بیتگ اَنت؟ اے بارہ ءَ چے گْوش ئے؟
پسو: جی ھو۔ بازیں گالے ھمے وَڑءَ انت۔ "دانچوپ" ءَ بِزار ءُ دگہ چیز چوپَنت بلے نام ءِے انگت دانچوپ اِنت. لازم نہ اِنت کہ گالبند لَبزی مانا ءِ ھِساب ءَ برابر بہ بیت. گالبند ءِ کار چونایا زبان زانتانی اِنت۔ آ شرتریں دابےءَ گالبند ٹھینت کننت۔
جُست:- بلوچی آزمانک ءِ دومی لبزانکانی ھمکوپگی نہ کنگ ءِ مستریں نزوری کُجام اِنت؟
پسو: بلوچی آزمانک انگت پُشتءَ اِنت۔ مستریں سبب ایش اِنت کہ مئے آزمانکار آزمانکءِ نبشتہ کنگءِ رِپکءَ بَلد نہ اَنت۔
جُست:- بلوچی آزمانک ءِ پِڑ ءَ تئی دولدوستیں آزمانکار کے اِنت؟ تئی دوستیگیں آزمانک کُجام اِنت؟
پسو: دِلدوستیں آزمانکار منیربادینی اِنت بلے دِلدوستیں آزمانک نیست
جُست:- آزمانک نبیسگّ ءُ گِدار نبیسگّ ءِ دگری چے اَنت؟
پسو: آزمانکءُ گِدار کِسّہ ءِ دو دْروشم اَنت. یکے کسان اِنت. یکے مزن اِنت. بلے دوئیں وتی جاہءَ سرجم اَنت۔ اَنچو کہ انگورءُ کِیٹگ کدّ، رَنگءُ تامءَ جتا اَنت بلے دوئیں وتی جاہءَ سرجم اَنت.
جُست:- بلوچی ءِ ھر پڑ ءَ تئی دست ھوار اِنت تئی اسلی پِڑ کُجام اِنت؟
پسو: آزمانک اِنت۔
جُست:- بلوچی ءِ آزمانکاری دیم ءَ روان اِنت یا پُشت ءَ؟
پسو: دیمءَ روان اِنت بلے کُنٹ گام اِنت۔
جُست:- جُست:- باز مردُم گْوش اِیت کہ بلوچی ءِ نبشتہ رھبند نہ ٹھ اِتگ اے بارہ ءَ چے گْوش ئے تو؟
پسو: بلوچی ءَ انگت چُشیں رھبند دیمءَ نہ یَتکگ کہ بلوچیءِ سرجمیں لوٹاں پِیلو بہ کنت (چوکہ تیوَگیں کشّابانی توارءَ گِیشّینت بہ کنت)
جُست:- پارسی ءَ اربی آب زُرت اَنت مرچی آئی ءِ زُبان زانت پشومان اَنت. بلے بلوچ ندکار انگت گْوش اَنت کہ دری آب زیرگ بہ بنت تئی ھیال چے اِنت؟
پسو: اے پیسلہ بلوچیءِ توارزانتی (فونولوجیءُ فونیٹکس)ءِ بَلدکاراں کنگی اِنت کہ بلوچی ءِ آب کجام بہ بنت۔ ھما پیم کہ بلوچی زبانءِ لوٹ اَنت ھما پیم کنگ بہ بیت۔
جُست:- بلوچی ءِ آب کہ بیست ءُ پنچین اَنت دری آبانی راستیں توار ءَ ما کشّ اِت نہ کنیں گُڑا اے دری آب مارا نبیسّگ ءَ رد نہ دینت؟
پسو: رَد نہ دینت بلے جنجال کننت چیا کہ نبشتہ رھبند ءِ سر ءَ بار اَنت.
جُست:- تو وت کُجام رھبند ءِ منّوک ئے. ھما رھبند کہ آئی ءِ تہ ءَ دْرستیں آب مان اَنت یا ھما کہ تھنا بلوچی آب ءُ توار اَنت؟
پسو: زبان زانت گشنت کہ پہ زبان ءَ ھما آب زیرگ بہ بنت کہ آیانی توار ھما زبانءِ گشوکانی دپءَ دَرکاینت۔ بایدیں بلوچی ءَ ھم ھمے وَڑ بہ بیت۔
جُست:- باز گْوش اِیت کہ بلوچی ءِ سْیاھگ مٹ بہ بیت اے بارہ ءَ تو چے گْوش ئے؟
پسو: سید رھبند اسلءَ اَربی رھبندءِ بدل کرتگیں دْروشم ے۔ اربی رھبند بلوچیءِ کشّاباں سرجمیءَ ادا کت نہ کنت ۔ اے جیڑہ رومن ءَ کمتر بنت بلے ھلاس نہ بنت۔ لازم نہ اِنت کہ رھبند مَٹّ کنگ بہ بیت، پہ بلوچیءِ کشّابانی گِیشّینگءَ نوکیں نشان ھم جوڑ کنگ بیت کنت۔
جُست:- ترا چوشیں اُمیتے گندگ کَیت کہ سْیاھگ مٹّ بہ بیت؟
پسو: بلوچیءِ توارانی ھاترءَ ترا دوءِ تہءَ یک کارے لازم کنگی اِنت۔ یا وَ رھبند ءَ مَٹّ کن یا کہ نوکیں نشان جوڑ کن.
جُست:- تئی چینچو کتاب چاپ بیتگ ءُ کُجام کُجام بُنگپّاں؟
پسو: شش کتاب اَنت۔ 1. دارءِ اَپس (آزمانک) 2. نگدانک (لبزانکی چمشانک) 3. جُتگال (زبانءِ گال) 4. بلوچی گال اَمبارءِ نوکاز (بلوچیءِ گالبند) 5. بلوچ راجی جُھد؛ راہءُ مِنزل (سیاست) 6. گواچِن (سیاست)
جُست:- بلوچی ءِ نوکیں گالاں تو چون ءُ چے پَیم جوڑ کن ئے؟
پسو: باز وَڑ اَنت۔ چو کہ بلوچیءَ ”تَپ“ ءِ گال چہ پیسرءَ ھست اِنت پمیشا پہ تپءِ دواءُ دَرماناں ”تَپ سِند“ (antipretic) جوڑ بیت کنت۔ یا ھمے پیم ”زِند“ءُ ”داب“ءِ گال چہ پیسرءَ ھست اَنت۔ ایشاں ھور بہ کنئے ”زِنداب“ بیت کہ پہ ”lifestyle “ءَ جوانیں گالبندیے۔ یا چہ پیسرءَ ھستیں ”بالی گُراب“ءُ ”آپی گُراب“ ءِ رھبندءَ ”باپی گُراب(steamer) ءُ چاری گُراب (drone)“ جوڑ بنت۔
جُست:- دری لبزانک ءَ تئی دلدوستیں آزمانکار کَے اِنت؟
پسو: منٹو (اردو)
جُست:- بلوچی ءِ وانوکاں تئی گُڈّی کُلوہ؟
پسو: وتی زبان ءَ دوست بہ دار. زبانءِ دوست دارگ ھمیش اِنت کہ آئیءَ َ کارمرز بکن. بزاں گپ کنگ ءِ ھمراھی ءَ آئی ءَ بْوان ءُ نبشتہ بکن.
گُلگِدار گِروک:- واجہ ناگمان ما تئی منّتواریں کہ مارا وتی گْرانبھائیں وھد دات.
پسو: منت واراں
