نبشتانک: سمیه حفیظ
لالہ رخ انگت یات کنت ینگ ورلڈ ڈان سائنس ءُ فارماکوجنومکس ءِ وانگءَہما وھدءَکہ آ زھگےءَاَت۔ ءُ نبشتانکاں ملکءَرا سائنس ءِ وانگءَپہ گور جَت.
"وانگجاہءِتہا ہچ وڑیں باوستءُتران نیست ات سائنسءِبابتءَ"ملک گوشیت،ءُ پدءَ آئیءَمالیکولر بیالوجی ءُ بائیوٹیکنالوجی ماں ناروےءِشھدربرجاہءَونتگ اَت۔
چاردہ ءَ پد آئیءَفارسرکربریکن (سائنس)فیکٹری،سائنس ءِ جاگہے ماں ناروےءَ۔پنچ سال گوازینگ ءَ پد آئیءَوتی ھُبّ سائنس کمیونیکیشن ءِ تہا دیست۔ یکءُنیم سال گوازینگءَپد ماں یک سدءُشستءُپنچ سال کوہنیں سائنس میوزیم ءَماں لندنءَ آئیءَاے پیسلہ کُت کہ آ سائنس ءِ اے ازم ءَ پاکستانءَکاریت۔
"سائنس میوزیم تہا من چّکانی واستہ سائنس در گیجگ آوانءَگوں جوانیں ، دلبڈّی ءُ تجربتاں گوار کنگءِءِجہد کُتگ"ملک گوْشیت ءُ آ ملالہ فنڈ ایجوکیشن چیمپیئن ئے دوھزار بیست ئے " زھگانی پہ سائنس ءَ ھُبّ گیش کنگءِواستہ من پاکستانءِتہا ام انچیں کارے کنگ لوٹاں کہ اودءَسائنس ءِ ھُبّ گندگءَنئیت۔
پہ دیم ءَ آؤکیں زالبولیں سائنٹسانی واستہ کار کنگءَ انت. پاکستانءَواتریءَگوں من ہمے امیت کناں کہ زھگانی ھُبّءَگوں سائنسءَگیش بکناں ءُ یک نوکیں نسلے جوڑ بکناں ۔ ءُ آئیءَسائنس فیوزءِنامءَیک ادارھے ام جوڑ کتگ اے یک چاگردی رسانکدرے پہ سائنس ءِ دیمروی ءِ واسری ءُ ھاس پی جنکّانی وانگءُچستءُایرانی گیش ماں ریاضی،انجینئرنگ،سائنس ءُ ٹیکنالوجی یے بابتءَ(اِسٹم) اے کار بازیں روایتی اندازءَہرْوشگءَ سائنس ءِ بابتءَکہ جنک وانگءَ انت ئِے ءُ باز شوک پیش دارگءَ اَنت. "مئے دلگوش مھکمیں،سوال کنوک ءُ ھوار کنگءِسرءَ انت"
عروج خالد گُشیت یک سینئریں پروجیکٹ منیجرے ایس ایفءَ۔ "بنکّی مول چکّانءَسائنسی کسّہ،ویڈیوز،پوڈکاسٹس ءُ کتاب دیگی انت دانکہ آوانی ھُبّ چِست بہ بیت"
" سائنس سوال کنگ،سرءُسوج،مجگءِردوم،گپءُگال ءِ انداز ءُ ھدوناکی ودی کنت زھگانی تہا " ملک گُشیت ءُ آ سائنس ءِ وانگءَسرجمیں ملکءَیک لگتمالیں رنگےءَگندگءَانت
"اے بودشت ھمک پڑءَالّمی انت ءُ دیم ءَ برگی انت اگاں جوانیں جنک ات چیز وانینگی بہ بنت گڈا ما سرجمیں چاگردءِتبءَمٹ کُت کنیں" آ گُشیت
عتیق الرحمٰن یک وانگی زانتکارےءُ تربت بلوچستانءِجھمنندے ءُ گوں ورلڈ بینکءَکریکولم اسیپشلسٹ کارءَ اِنت گشیت کہ دمگی ھنداں کہ گیشتر پاکستانءِآباتی نشتگ مردمانءَانگت اسٹم ءِ بابتءَسرپدی نیست
"ہچ وڑیں ادارہءُوانگجاہ نیست، ءُ نئیکہ استاد است کہ آ ات کارءَاودا بیار اَنت "آئی ءِ ردءَ نہ اودا چشیں اھوالے است، نہ موہ ءُ راھے پہ اسٹمءِواستہ"
رحمٰن گُشیت ھکومتءِجوڑ کتگیں کتاب بیکمال انت ءُ کریکولم تہنا نبشتانکءَپُرّ اَنت بلئے آوانءَاسلءَجیڑھانی گیشواری ءُ گیش سوھو بوگی انت ۔" ءُ کریکولم بیدءسائنسی کار راھبنداں ہچ وڑیں ازم ءُ زانت پیداک کُت نہ کنت". ھدوناکی ءُ ھب زھگاں گیش کنت سائنسءِشوکءَآوانی تہا
دمگی جنکانی بودشتانی چست کنگءِواستہ ایس ایف بازیں کار کتگ گوں کمیں مالداری سرجمیں ملک ءُ بلوچستانءِدور دوریں دمگاں پہ جنکانی شوکءُواھگ واستہ انچوشکہ سائنس سمر کیمپ جنئگ بوتگ
اسکول آف اسکالرزءِکمکءَ کہ آئیءِکارمستر سمیرہ محبوب انت ایس ایف ءَ خضدارءَبازیں جنکانی زندگی بدل کتگ
"من اولی اسٹراناٹ بوگ لوٹاں گہ بلوچستانءَ ءُ ابرمءَشوھازگ لوٹاں " دہ سالی ئیں الینہ بلوچ گُشیت۔ " منءَسائنس وانگءِگوما مھر انت ءُ من اسپیس ءُ وتی کش ءُ گورئے دگنیاءِبابتءَجیڑاں"
اے یک سالءِپروگرام ءَ پد ، الینہ ءِ ھب گوں سائنس ءَ گیش بُوت ءُ پہ وتءَموہ شوھازگءَاَت ءُ بازیں آنلائن کورس ام کتگ ئِے چشکہ روبوٹ،کمپیوٹر، ءُ دگے بازیں سائنسی بنگپّانی سرا
"من الینہءَباز ھمت دیگءِجہد کتگ بلئے آ لجّو بوتگ محبوب گُشیت الینہ ئے مات۔ ءُ نوں آ جزم انت،شوھازگءَانت ءُ دگراں ام سائنس وانینگءَانت"
یک وانگ زانتےءِھسابءَمن یک بلائیں چیزے دیستگ کہ سائنس گوں آ دگرانی ھوار کنگءَوانینگ بِیت نئیکہ روایتی رنگءَ۔ محبوب گُشیت "بلئے اے یک سالی پروگرام ءَ کروناءِوھدءَ بازیں کار کُت ءُ جنکّانی ھنر ءُ جیڑگءِتب پہ سائنس ءَ سرجمءَبدل کت"
برٹش کونسلءِیک رپورٹےءِردءَ پاکستانءَدہءَداں سائنس ءِ وانگ نیست چیاکہ آ ہمے جیڑ اَنت مرد سائنس ءَ گیش سوھو اَبت
اے سک اجیب اِنت ءُ دگے ما چے امیت بہ داریں سائنس تہنا پہ مردانی واستہ اِنت ملک گشیت " آوانءَاے ردءَبازیں مردم لوٹیت پہ دوست دارگءَ ءُ ما آواں تہنا یک پڑےءَگوں بندوک کُت نہ کنیں
ملک گشیت کار کنگ بندات بہ بیت ایشیءَپیش کہ جنک بگش انت کہ سائنس آوانی واستہ نہ اِنت.
من سائنسٹے بوگ لوٹاں چاردہ سالی ئیں ردا فہمیدہ گُشیت ءُ آ جونیئر لیڈر اسکول فاؤنڈیشءُنودربرے،اے اسکول ام ایس ایفءُدستءُچیرا کارءَ انت لاہورءَ۔فاطمہءَدہ ءِ سالءِعمرءَاے رنگءَوانگ بندات کتگ
من زالبولیں سائنٹسٹانی بابتءَوھدے اش کُناں گڈا گیش توکل پیداک بیت آ گشیت ءُ مارا کسانیں سائنٹسٹءِنام دیگ بوتگ
جینزءِوانگءَپد گوں شرّیں وڑےءَ سینزدہ سالی ئیں فاطمہ عقیل دیمءَبیالوجی وانگءِھب داریت "ما وانگجاہءَتہنا کتابانی تہءِلبزان واننت کہ تجربت نیست،"ما گوں کورسءَبندوکیں ءُ ہمک چیز یات دارگی انت ءُ اے چیز دل پاش کنت۔ ایس ایفءِپروگراماں ما سائنس چہ روایتاں در دربرتگ
اگاں ملک سائنس ءِ مھرءَ گیش کت کنت ہہ الینہ،ردا ءُ فاطمہ ءَ ہما پدمنتگیں ھنداں گڈا استانءِپالیسی جوڑ کنوک بائد انت بجلی ءُ انٹرنیٹءِ آسراتی بہ دئینت دانکہ جنکیں چکّانی واب سرجم بہ بنت ءُ سائنٹسٹ جوڑ بہ بنت
پبلشد بوتگ: ڈانفروری 20، 2022
